मुंबई विद्यापीठाची कोव्हीड१९ शी संबंधित मानसिक आरोग्याच्या समस्यांसाठी ऑनलाईन समुपदेशन आणि मानसिक आरोग्य सुविधा
कोविड १९ च्या उद्रेकाचा जगावर तसेच भारतावर अभूतपूर्व परिणाम झाला आहे. याचा परिणाम शारीरिक आरोग्यावर, अर्थव्यवस्थेवर, सामाजिक क्रियांवर होतो … जीवनाच्या सर्वच भागांवर याचा परिणाम झाला आहे. कोव्हीड १९ च्या उद्रेकाचा सर्व जग सामना करीत आहे. याचा परिणाम भारत आणि इतर बर्याच देशांत देशव्यापी लॉकडाऊनमध्ये झाला आहे. या विषाणू उद्रेकामुळे अनेकांसाठी मानसिक आरोग्याच्या समस्या उद्भवत आहेत. त्यांना चिंता, अनिश्चितता, निराशा, सामाजिक विलगीकरण आणि असुरक्षितपणाचा सामना करणे कठीण जात आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेनेदेखील लोकांच्या मानसिक आरोग्यावर आणि धोक्यामध्ये वावरणाऱ्या लोकसंख्येवर कोव्हीड १९ चा प्रभाव नोंदवून त्याबाबत उपाययोजना करण्याच्या सूचना दिल्या आहेत.
केव्हिड १९ च्या उद्रेकाच्या मानसिक परिणामास सामोरे जाण्यासाठी मुंबई विद्यापीठ हे ऑनलाइन मानसिक आरोग्य सहाय्य सेवा उपलब्ध करीत आहे. ही समुपदेशन सेवा वेब-आधारित समुपदेशन स्वरूपाद्वारे ऑनलाइन दिली जाईल. विद्यापीठाचा उपयोजित मानसशास्त्र आणि समुपदेशन विभाग या सेवेचे आयोजन करेल. विभागातील सहयोगी प्राध्यापक डॉ. विवेक बेल्हेकर यांनी या सुविधेची संकल्पना आखली आहे आणि ते या सेवेचे समन्वयक आहेत.
त्यांनी सांगितले की विभागातील सर्व प्राध्यापक समुपदेशन कार्यक्रमाचा भाग आहेत. डब्ल्यूएचओ, एपीए आणि अन्य व्यावसायिक मार्गदर्शक तत्त्वे वापरून विभागाने एक केव्हिड १९ समुपदेशन प्रोटोकॉल विकसित केला आहे. हे करत असताना आपल्या सांस्कृतिक घटकांचा विचार केला गेला आहे. केव्हिड १९ च्या उद्रेकाशी संबंधित विशिष्ट प्रश्नांचा सामना करण्यासाठी सर्व प्राध्यापकांचे सखोल ऑनलाइन प्रशिक्षण घेण्यात आले. डॉ. विल्बर गोन्साल्विस आणि डॉ. उमेश भरते यांनी वेब-आधारित समुपदेशन प्रोटोकॉलमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. तसेच विद्यापीठाच्या माहिती-तंत्रज्ञान विभागाच्या डॉ. श्रीवरमंगई यांचे यास सहकार्य लाभले आहे.
समुपदेशन प्रक्रिया
समुपदेशन प्रक्रिया तीन सोप्या टप्यामध्ये घडली पाहिजे. यात समुपदेशन विनंतीची ऑनलाइन नोंदणी, समुपदेशकाचे ऑनलाइन मानसशास्त्रशास्त्र मूल्यांकन, त्यानंतर ऑनलाईन समुपदेशनाचा समावेश आहे. ज्यांनी नोंदणी केली आहे त्यांना सायकोमेट्रिक्स मूल्यांकन आणि समुपदेशनासाठी एक दुवा प्राप्त होईल. ते पुढे म्हणाले की, समुपदेशन मराठी, हिंदी आणि इंग्रजी भाषेत उपलब्ध असेल.
तुम्हाला काय करायचं आहे…?
समुपदेशन प्रक्रिया सोपी आहे. ही प्रक्रिया आता चार सोप्या पायऱ्यांत केली जाईल.
१. इनटेक फॉर्म भरणे (https://forms.gle/Uhb5f2SPfEC8YL39A)
२. आपल्या फोनवर गूगल मीट अॅप्लिकेशन डाउनलोड करा किंवा इंटरनेट कनेक्शनसह संगणक (डेस्कटॉप, लॅपटॉप, इत्यादी) वापरा.
३. आपल्याला पाठविलेल्या लिंकवर मानसिक चाचण्यांना प्रतिसाद द्या.
४. आपल्याला पाठविलेल्या लिंकवर आमच्या समुपदेशकाशी बोला.
समुपदेशन सुविधेचा लाभ घेण्यासाठी आपल्याला खालील फॉर्म भरावा लागेल. त्यानंतर आपण निवडलेल्या वेळेत सल्लागाराच्या उपलब्धतेच्या आधारे आपल्याला वेळ दिला जाईल. यासाठी आपण इंटरनेट कनेक्शनसह आपल्या फोनवर Google मीट अप्लिकेशन डाउनलोड करावे लागेल किंवा इंटरनेट कनेक्शनसह संगणक (डेस्कटॉप, लॅपटॉप, इत्यादी) वापरा. हे आपल्याला समुपदेशकाशी बोलू देते.
आपण समुपदेशकाबरोबर शेअर केलेली माहिती सल्लागार आणि समुपदेशन सुविधेद्वारे गोपनीय ठेवली जाईल. आमच्याकडे मानसशास्त्राचे प्राध्यापक आणि प्रशिक्षित समुपदेशक या सुविधेवर उपलब्ध आहेत. ही सुविधा प्रामुख्याने मानसिक आरोग्य आणि मानसिक स्वस्थ साहाय्य यासाठी आहे आणि नाही वैद्यकीय सल्ल्यासाठी नाही.
समुपदेशनाशिवाय अधिक माहिती
या प्रक्रियेमध्ये मानसिक आरोग्याची काळजी कशी घ्यावी याबाबतच्या माहितीचे हँडआउट्स विकसित केले आहेत जे मानसिक आरोग्याच्या विविध समस्या सोडवण्यासाठी उपयुक्त असतील आणि मोठ्या संख्येने मानसिक समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी वापरले जाऊ शकतात. त्यामध्ये भावनिक समस्या, घरातून काम करणे आणि कार्यक्षमतेच्या संबंधित समस्या, लहान मुले आणि ज्येष्ठ नागरिकांशी संबंधित समस्या आणि इतर बऱ्याच मुद्यांचा समावेश केला आहे. प्रादेशिक भाषिक विविधता लक्षात घेता सध्या माहितीपत्रके ही मराठी, हिंदी, गुजराती, बंगाली, कन्नड आणि इंग्रजी भाषेत उपलब्ध आहेत. समुपदेशन न घेणार्या व्यक्तीकडून त्यांचा वापर केला जाऊ शकतो.
प्रोत्साहन
विद्यापीठाचे कुलगुरू प्राध्यापक सुहास पेडणेकर म्हणाले की, “समुपदेशन सुविधेसाठी विभागाने घेतलेला पुढाकार ही काळाची तातडीची गरज आहे ”
विद्यापीठाचे प्र-कुलगुरू प्राध्यापक कुलकर्णी म्हणाले की, “विद्यापीठाने राष्ट्रीय आव्हानाला सामोरे जाण्याचे पाऊल टाकल्याबद्दल मला आनंद झाला”.
विभागप्रमुख डॉ सतीशचंद्र कुमार म्हणाले की ‘सामाजिक मानसिक आरोग्य आणि स्वास्थ्यासाठी हा एक एकत्रित प्रयत्न आहे ‘
स्वत: ची नोंदणी करा:
नोंदणीसाठीचा दुवा आमच्याशी संपर्क साधण्यासाठी दुव्यावर क्लिक करा: https://forms.gle/Uhb5f2SPfEC8YL39A
प्रतिसाद द्या
कृपया आपल्या सूचना, अभिप्राय आणि प्रतिसादासह आम्हाला लिहा.
आम्हाला covid_psysupport@psychology.mu.ac.in वर ईमेल करा
कृपया COVID19 च्या बाबतीत जारी केलेल्या सर्व मार्गदर्शकतत्त्वांचे अनुसरण करा…! आम्ही आशा करतो की आपण आणि आपले जवळचे आणि प्रिय व्यक्ती सुरक्षित, आरोग्यदायी, सकारात्मक आणि कार्यक्षम राहोत…!
मानसिक आरोग्य सल्लागाराची भेट घेण्यासाठी येथे क्लिक करा
समन्वयक: डॉ. विवेक बेल्हेकर, सहयोगी प्राध्यापक, उपयोजित मानसशास्त्र आणि समुपदेशन विभाग, मुंबई विद्यापीठ, भारत 400098